| Liczba godzin: |
15
|
| Limit miejsc: |
(brak limitu) |
| Zaliczenie: |
Zaliczenie na ocenę |
| Rygory zaliczenia zajęć: |
zaliczenie na ocenę
|
| Literatura uzupelniająca: |
Dyszak A.S., Benenowska I., Od głoski do zdania. Cz. I. Wiadomości, rozdz. O głosce, Bydgoszcz 2009;
Wiśniewski M., Zarys fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, Toruń 1997;
Słownik wymowy polskiej, pod red. M. Karasia i M. Madejowej, Kraków 1977.
Więcek-Poborczyk I., Normy wymawianiowe polszczyzny a wariantywność wymowy, Warszawa 2014.
|
| Metody dydaktyczne: |
zajęcia realizowane innymi metodami
|
| Metody dydaktyczne - inne: |
Obserwacja narządów mowy podczas artykulacji głosek; analiza rentenogramów; analiza tekstu fonetycznego; praca z podręcznikiem; dyskusja;
|
| Literatura: |
Gramatyka współczesnego języka polskiego pod red. S. Urbańczyka, t. Fonetyka i fonologia, Kraków 1995;
Dłuska M., Fonetyka polska, Warszawa – Kraków 1986;
Karpowicz T., Kultura języka polskiego: wymowa, ortografia, interpunkcja, Warszawa 2012 (część: Wymowa)
Koneczna H., Zawadowski W., Przekroje rentgenograficzne głosek polskich, Warszawa 1951;
Ostaszewska D., Tambor J., Podstawowe wiadomości z fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, Katowice 1993;
Wierzchowska B., Fonetyka i fonologia języka polskiego, Wrocław 1980.
|
| Efekty uczenia się: |
1) wiedza
student rozróżnia fonetykę i fonologię, zna terminy fonetyczne i fonologiczne; student nazywa narządy mowy i opisuje ich funkcje, zna alfabet fonetyczny, rozpoznaje cechy głosek,
2) umiejętności
student rozpoznaje zjawiska fonetyczne i fonologiczne w ciągu fonicznym, wyjaśnia zjawisko koartykulacji;
wyjaśnia rolę systemu fonologicznego w porozumiewaniu się;
3) kompetencje społeczne
student dostrzegając różnice fonetyczne między użytkownikami języka z różnych regionów Polski, docenia zróżnicowanie wewnętrzne polszczyzny jako elementu dziedzictwa kulturowego kraju
|
| Metody i kryteria oceniania: |
Aktywny i merytoryczny udział w zajęciach, 2 sprawdziany
(klasyfikacja głosek, typy upodobnień) oraz kolokwium zaliczeniowe - zapis fonetyczny podanego tekstu.
Warunki zaliczenia:
na ocenę dostateczną
student uczestniczy aktywnie w zajęciach, nazywa narządy mowy, rozpoznaje cechy głosek i zjawiska fonetyczne w ciągu fonicznym, pisze alfabetem fonetycznym, stosuje reguły fonotaktyczne w zapisie tekstu;
na ocenę dobrą
student uczestniczy aktywnie w zajęciach, nazywa narządy mowy i opisuje ich funkcje, rozpoznaje cechy głosek i wyjaśnia zjawiska fonetyczne w ciągu fonicznym, pisze alfabetem fonetycznym, stosuje reguły fonotaktyczne w zapisie tekstu, poprawnie zapisuje fonetycznie zjawiska fonologiczne;
na ocenę bardzo dobrą
student uczestniczy aktywnie w zajęciach, nazywa narządy mowy i opisuje ich funkcje, rozpoznaje cechy głosek i klasyfikuje głoski, wyjaśnia zjawiska fonetyczne w ciągu fonicznym, pisze alfabetem fonetycznym, stosuje reguły fonotaktyczne w zapisie tekstu, bezbłędnie zapisuje tekst fonetyczny.
|
| Zakres tematów: |
1. Przedmiot i treść zajęć laboratoryjnych (przedstawienie syllabusa).
2. Powstawanie głosek i budowa aparatu artykulacyjnego. Sposoby i reguły zapisu fonetycznego (slawistyczny i międzynarodowy).
3. Klasyfikacja dźwięków (samogłoski, spółgłoski i glajdy).
4. Miejsca i sposoby artykulacji głosek polskich. Obserwacja narządów mowy podczas artykulacji. Analiza rentenogramów.
5-6. Wymowa polskich samogłosek nosowych (asynchronia); podwyższenie i centralizacja samogłosek w sąsiedztwie głosek miękkich.
7. Wymowa spółgłosek zmiękczonych. Koartykulacja i jej rezultaty. Upodobnienia głosek w ciągach wypowiedzeniowych. Teksty w zapisie fonetycznym – ćwiczenia.
8-9. Różnice regionalne i indywidualne w wymowie ciągów fonicznych. Teksty w zapisie fonetycznym – ćwiczenia.
10. Sprawdzian – zapis fonetyczny i określanie głosek.
11-12. Rozpoznawanie, nazywanie i zapisywanie upodobnień (w zakresie dźwięczności, miejsca artykulacji, stopnia zbliżenia narządów mowy, tzw. rozsunięcia artykulacyjnego).
13. Ustalanie cech dystynktywnych i niedystynktywnych wybranych głosek.
14. Kolokwium – upodobnienia i inne zjawiska w koartykulacji głosek.
15. Zaliczenie przedmiotu.
|
