Komparatystyka 1000-FP23K-SD
Wykład (WYK) Semestr zimowy 2019/20

Don Juan w przemianach kultury, praca zbiorowa pod red. Lidii Wiśniewskiej, Wyd. WSG, Bydgoszcz 2008, s. 9-11.

Współistnienie mitów i paradygmatów w świecie zewnętrznym w: Między Bogiem a Naturą. Komparatystyka jako filozofia kultury, Bydgoszcz 2009, s. 165-245.

Don Juan Tirsa de Moliny w perspektywie porządków Boga i Natury w: Don Juanowie, czyli narodziny, śmiertelny rozkwit i upadek miłości romantycznej [w:] Mity i motywy w perspektywie komparatystycznej. Komparatystyka między Mickiewiczem a dniem dzisiejszym III, pod red. Lidii Wiśniewskiej, Wyd. UKW, Bydgoszcz 2013, s. 199-223.

Dwaj polscy Don Juanowie przełomu wieków XX i XXI w kontekstach europejskich [w:] Polonistyka wobec wyzwań współczesności, t.I. V Kongres Polonistyki Zagranicznej Brzeg – Opole 10-13 lipca 2012, red. naukowa Stanisław Gajda, Irena Jokiel, Opole 2014, s. 546-567.

Student

W 01 przedstawia w perspektywie komparatystycznej elementy pogłębionej i poszerzonej wiedzy za zakresu literatury powszechnej i polskiej (K_W01)

W 02 prezentuje pogłębione wiadomości: wymienia twórców i dzieła dotyczące analizowanych tematów oraz analizuje i wiąże je ze sobą, pokazując w kategorii różnic i podobieństw cechy powtarzalnych postaci czy zjawisk (motywów, tematów) pojawiających się w odmiennych nurtach, epokach, literaturach narodowych i umieszcza je w perspektywie komparatystyki jako filozofii kultury (K_W08)

U 01 posługuje się szczegółową terminologią komparatystyczną, teoretyczno- i historycznoliteracką, pozwalającą na rozwiązywanie złożonych problemów w zakresie komparatystyki (K_U02)

K 01 dostrzega znaczenie i potrzebę rozumienia literatury i innych dziedzin kultury w perspektywie dziedzictwa kulturowego Europy oraz uwzględnia je w swoim działaniu polonistycznym (K_K04)

Aktywna obecność na zajęciach, udział w dyskusji. Ocena kolokwium (pisemnego/ustnego): 60% na ocenę dost., 80 % na ocenę db; 95 % na ocenę bdb.

Mit Don Juana w literaturze europejskiej w perspektywie mitu archaicznego i mit nowoczesnego jako tertium comparationis.

1. Źródła: historia i literatura

2. Don Juan między epokami i literaturami narodowymi. Hiszpański bohater okresu baroku (Tirso de Molina, Zwodziciel z Sewilli i Kamienny gość) a francuski libertyn XVII wieku (Molier, Don Juan czyli kamienny gość). Perspektywa poznawcza (prototyp: trickster) i ontologiczna (bohater jako lennik Natury). Uwikłania historyczne.

3. Don Juanowie romantyczni: wewnętrzne różnice w ramach epoki. Anglia i Byronowski Don Juan(ek), czyli apoteoza Natury w perspektywie zepsucia społeczeństwa. Romantyczny Don Juan w Rosji (Puszkin, Kamienny gość), czyli przeciw patriarchalnej przemocy. Romantyczny Don Juan w Polsce: od Świtezianki Mickiewicza (czyli roli Ojca) do Don Juana poznańskiego. Poematu bez końca Berwińskiego (czyli roli Ojczyzny). Przemiana stosunku do Don Juana u romantyka duńskiego (Kierkegaard, Stadia erotyki bezpośredniej i Dziennik uwodziciela). Nawrócony Don Juan romantyczny we Francji (Merimee, Czyśćowe dusze).

4. Polscy Don Juanowie początku XX i XXI w Polsce wobec postaci Merimeego. Tadeusza Rittnera Don Juan. Dramat w trzech aktach (1916), czyli Don Juan wracający do mitu archaicznego. Postmodernistyczny bohater Barta (Don Juan raz jeszcze, pocz. XXI w.) zawieszony między mitami.

5. Podsumowanie: różnice i podobieństwa w konstrukcji Don Juanów. Rola kamiennego posągu (Boga, Ojca, Komandora, Ojczyzny, Męża itd.). Rola służących (od oponenta do wyznawcy). Rola kobiet (od uwodzonych do uwodzących). Rola mężczyzn (od oszukanych do instrumentalizujących bohatera).