Diagnostyka pedagogiczna 1100-P1DPE-NP
Wykład (WYK) Rok akademicki 2020/21

Appelt K. (2005; 2008; 2013; 2015). Wiek szkolny. Jak rozpoznać potencjał dziecka? w: A. Brzezińska (red.), Portrety psychologiczne człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa, Gdańsk: GWP, s. 259-301.

Brzezińska A.I., Matejczuk J., Ratajczyk A., Mielcarek M., Skrzynka z narzędziami. Jak zbierać informacje o dziecku i środowisku jego rozwoju. A.I. Brzezińska (red.). Niezbędnik dobrego nauczyciela, Seria IV Monitorowanie rozwoju w okresie dzieciństwa i dorastania, tom 2, Wiek przedszkolny. Dodatek, http://eduentuzjasci.pl/dziecko-nastolatek/index.php?d=skrzynki-4

Brzezińska A.I, Wojciechowska J., Ziółkowska B., Kran A., Molińska M. (2014). Skrzynka z narzędziami. Wczesna faza dorastania. Jak zbierać informacje o nastolatku i środowisku jego rozwoju?, Warszawa: IBE. A.I. Brzezińska (red.), Niezbędnik dobrego nauczyciela, Seria IV Monitorowanie rozwoju w okresie dzieciństwa i dorastania, Tom 4, Dodatek http://eduentuzjasci.pl/dziecko-nastolatek/index.php? n=ndn-seria

Deptuła M. (1996). Koncepcja badania rozwoju społecznego dzieci w klasach I-IV, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane WSP, rozdz. 2.

Deptuła M. (2013). Odrzucenie rówieśnicze. Profilaktyka i terapia, Warszawa: WN PWN, rozdz. 1 i 4.

Deptuła M. (2016). Co uczniowie klas IV, V i VI chcieliby zmienić w swojej klasie? Swobodne wypowiedzi uczniów jako podstawa do wnioskowania o warunkach rozwoju psychospołecznego uczniów w relacjach z rówieśnikami, "Przegląd Pedagogiczny", 2, s. 127-150, https://repozytorium.ukw.edu.pl/handle/item/4081

Deptuła M., Borsich Sz. (2017). "Niebieskoocy" w naszej szkole - przezwyciężanie stereotypów drogą do tworzenia uczniom lepszych warunków w klasie szkolnej, "Studia Edukacyjne", nr 46, s. 153-168; https://repozytorium.amu.edu.pl/handle/10593/23707

Deptuła M., Potorska A., Borsich Sz. (2018). Wczesna profilaktyka problemów w rozwoju psychospołecznym i ryzykownych zachowań dzieci i młodzieży, Warszawa: WN PWN, rozdz. 2 i 3. Wersja elektroniczna pracy dostępna w Repozytorium UKW.

Deptuła M., Misiuk A. (2016). Diagnozowanie kompetencji społecznych dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym szkolnym (rozdz. 1, 2, 4). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Herzberg M.(2012) Program pomagania dzieciom nielubianym przez rówieśników z powodu zachowań antyspołecznych. Program zajęć w małej grupie uczniów klas IV-VI, Warszawa: Wydawnictwo Edukacyjne "Parpamedia", rozdz.3.3. oraz s. 228-240. https:// repozytorium.ukw.edu.pl/handle/item/79/browse?value=Herzberg%2C+Marta&type=author

Junik W. (2012). „Portret wychowawcy grupy/klasy” : technika do badania stosowania przez wychowawców wobec wychowanków strategii wspierająco-akceptującej, „Wychowanie na co Dzień”, 9, s. I-VII.

Poćwiardowska B. (2013). Wspomaganie rozwoju kompetencji wychowawczych dzieci w wieku przedszkolnym. Bydgoszcz: Wydawnictwo UKW, s.53-83.

Rękosiewicz M., Jabłoński S., Brzezińska A.I., Kram A., Skrzynka z narzędziami. Jak zbierać informacje o dziecku i środowisku jego rozwoju. A.I. Brzezińska (red.), Niezbędnik dobrego nauczyciela, Seria IV Monitorowanie rozwoju w okresie dzieciństwa i dorastania, tom 3, Wczesny wiek szkolny. Dodatek, http://eduentuzjasci.pl/dziecko-nastolatek/index.php?d=skrzynki-4

Rękosiewicz M, Jabłoński S., Brzezińska A.I., Molińska M. (2014). Skrzynka z narzędziami. Środkowy wiek szkolny. Jak zbierać informacje o dziecku i środowisku jego rozwoju? A.I. Brzezińska (red.), Niezbędnik dobrego nauczyciela, Seria IV Monitorowanie rozwoju w okresie dzieciństwa i dorastania, Tom 4, Dodatek http://eduentuzjasci.pl/dziecko-nastolatek/index.php?n=ndn-seria

Smykowski B. (2005). Wiek przedszkolny. Jak rozpoznać potencjał dziecka? w: A. I. Brzezińska (red.), Portrety psychologiczne człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa, Gdańsk, GWP, s. 164-205.

Smykowski B. (2005; 2008;2013; 2015). Wiek przedszkolny. Jak rozpoznać ryzyko i jak pomagać? w: A. Brzezińska (red.), Portrety psychologiczne człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa,Gdańsk, GWP, s. 208-258.

Wiliński P (2005; 2008; 2013;2015). Wiek szkolny. Jak rozpoznać ryzyko i jak pomagać? W: W: A. Brzezińska (red.), Portrety psychologiczne człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa, Gdańsk, GWP, s. 303-343.

Zabłocka M. (2012). Zrozumieć nieśmiałość. Aspekty diagnostyczne i terapeutyczne. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, część I.

W-1: Student/ka posiada podstawową wiedzę o specyficznych i niespecyficznych warunkach rozwoju psychospołecznego dziecka w wieku przedszkolnym oraz uczniów w szkole podstawowej oraz sposobach ich diagnozowania w wybranych środowiskach życia: w rodzinie, przedszkolu i szkole [K_W10]

U-1 Student/ka potrafi opracować wskaźniki do oceny specyficznych i niespecyficznych warunków rozwoju dzieci w przedszkolu i w klasach IIII lub IV-VIII oraz zastosować je w schedule obserwacyjnej i w pytaniach do wywiadu. K_U01]

U-2: Student/ka potrafi zaprojektować postępowanie diagnostyczne korzystając z gotowych narzędzi badawczych prezentowanych na wykładach / konwersatoriach i wskazanej literaturze obowiązkowej w celu uzyskania wiedzy niezbędnej do zrozumienia przyczyn trudności dziecka w zakresie samoregulacji i/lub funkcjonowania w relacjach z rówieśnikami (na przykładzie odrzucenia rówieśniczego z powodu nieśmiałości lub agresji), oraz zinterpretować jego wyniki. W postępowaniu uwzględnia zarówno kompetencje dziecka (efekty rozwoju), jak i specyficzne i niespecyficzne warunki rozwoju psychospołecznego. [K_U03]

U-3: Student/ka potrafi w odniesieniu do przedstawionego opisu przypadku postawić hipotezy na temat możliwych przyczyn wybranych trudności dziecka w przedszkolu i szkole w zakresie: - opanowania emocji i kierowania swoim zachowaniem w czasie zabawy lub wykonywania zadań szkolnych; - relacji z rówieśnikami (odrzucenie / izolacja) biorąc pod uwagę właściwości indywidualne dziecka i warunki rozwoju, jakie tworzą mu dorośli w typowych środowiskach wychowawczych – rodzinie, przedszkolu, szkole - odwołując się do wiedzy prezentowanej na wykładach / konwersatoriach oraz zawartej w literaturze obowiązkowej [K_U15]

K-1: Student/ka potrafi podać przykłady respektowania zasad etycznych, których trzeba przestrzegać w badaniach z udziałem dzieci / dorosłych w trakcie ich projektowania, zbierania danych, opracowywania wyników i formułowania wniosków. [K_K04]

Egzamin pisemny wymagający zastosowania wiedzy prezentowanej na wykładach oraz w literaturze obowiązkowej do zaprojektowania postępowania diagnostycznego na podstawie opisu przypadku dziecka z trudnościami w realizacji typowych dla wieku zadań i/lub w relacjach z rówieśnikami. Poszczególne zadania są przypisane do efektów uczenia się przewidzianych dla wykładów. Warunkiem zdania egzaminu jest uzyskanie więcej niż 50% punktów przewidzianych dla każdego efektu uczenia się.

W sytuacji konieczności zdalnego zdawania egzaminu podstawą do uzyskania oceny będzie test z wiedzy prezentowanej na wykładach oraz z literatury obowiązkowej.

1. Koncepcja wspomagania rozwoju dzieci i młodzieży w przedszkolu i szkole podstawowej oraz jej metodyczne konsekwencje dla diagnozy pedagogicznej.

2. Charakterystyka zadań rozwojowych dzieci w okresie uczęszczania do szkoły podstawowej oraz warunków sprzyjających ich realizacji – podstawowe wskaźniki świadczące o tym, że dorośli tworzą dziecku warunki niespecyficzne i specyficzne.

3. Obserwacja jako sposób poznawania kompetencji społecznych dzieci oraz warunków rozwoju psychospołecznego tworzonych im w szkole podstawowej - wyłanianie zmiennych i określanie wskaźników do arkusza obserwacji bezpośredniej i pośredniej.

4. Wywiad, jako sposób poznawania warunków rozwoju dziecka w rodzinie, w tym zwłaszcza stylów wychowania preferowanych przez rodziców.

5. Socjometryczna Skala Akceptacji jako przykład techniki socjometrycznej służącej poznawaniu kompetencji społecznych dzieci i szans ich rozwoju w grupie rówieśniczej.

6. Ankieta – przykłady zastosowania w poznawaniu postrzegania nauczyciela przez dzieci i własnych z nim relacji.

7. Zjawisko odrzucenia rówieśniczego: istota, wybrane przyczyny i następstwa. Rola dorosłych i rówieśników w powstawaniu zjawiska stygmatyzacji dzieci odmiennych od rówieśników.

8. Projektowanie postępowania diagnostycznego, opracowywanie jego wyników i formułowanie wniosków dotyczących działań opiekuńczych i wychowawczo-profilaktycznych.