Genetyka 1200-OS35G-SP
Wykład (WYK) Semestr zimowy 2020/21

Fletcher, Hickery, Winter 2000 Krótkie wykłady. Genetyka. PWN, Warszawa (lub wydania późniejsze).

Goc, Piątkowska, Dąbrowska 2021. Zbiór zadań i pytań z genetyki ogólne. Wydawnictwo Naukowe UMK. Toruń. (lub wydania wcześniejsze)

Sadakierska-Chudy, Goc, Dąbrowska 2004. Genetyka ogólna. Skrypt do ćwiczeń dla studentów biologii. Wydawnictwo Naukowe UMK. Toruń.

W01 – definiuje i wyjaśnia podstawowe pojęcia z zakresu genetyki dotyczące dziedziczenia cech jakościowych i ilościowych [K_W11]

W02 – opisuje i wyjaśnia zasady dziedziczenia na poziomie populacji i definiuje procesy mające wpływ na zachowanie zmienności genetycznej populacji i gatunku [K_W13]

U01 – wykorzystuje podstawowe metody matematyczne i statystyczne do oceny stanu równowagi genetycznej w populacji [K_U11]

U02 – ocenia poziom zmienności genetycznej populacji oraz stopień zróżnicowania genetycznego między populacjami [K_U15]

K01 – monitoruje rozwój genetyki populacyjnej i dostępność nowych metod i narzędzi badawczych umożliwiających badanie zmienności genetycznej populacji [K_K01]

K02 – dostrzega i analizuje informacje dotyczące zmienności genetycznej populacji naturalnych i hodowlanych pojawiające się w środkach masowego przekazu [K_K05]

Egzamin ustny

KRYTERIA OCENIANIA OSIĄGNIĘĆ NA EGZAMINIE USTNYM Z GENETYKI

Osoba przystępująca do egzaminu z genetyki osiąga zakładane efekty kształcenia jeśli na egzaminie otrzyma ocenę co najmniej dostateczną. Na początku semestru, studenci otrzymują wykaz zagadnień z zakresu genetyki, który obowiązuje na egzaminie. Celem egzaminu jest dogłębne sprawdzenie wiedzy w zakresie wybranych (wylosowanych) zagadnień obejmujących cały zakres nauczania. Egzamin prowadzony jest na zasadzie dyskusji (osoba egzaminująca może w trakcie wypowiedzi osoby egzaminowanej zadawać dodatkowe pytania uszczegóławiające).

Egzamin ustny z genetyki odbywa się na zasadzie losowania zestawu pytań. Każdy zestaw zawiera trzy pytania:

1) pytanie z zakresu genetyki ogólnej (m.in. genetyka mendlowska, epistaza, sprzężenie genetyczne, sprzężenie z płcią, determinacja płci, aberracje chromosomowe liczbowe i strukturalne, genetyka populacyjna, genetyka ilościowa);

2) pytanie z zakresu podstaw genetyki molekularnej (m.in. budowa i właściwości DNA, organizacja DNA w komórce pro- i eukariotycznej, replikacja, transkrypcja, translacja, regulacja ekspresji genów, mutacje, metody i narzędzia genetyki molekularnej)

3) zadanie z zakresu genetyki ogólnej (student przedstawia wynik i omawia sposób rozwiązania zadania)

W trakcie egzaminu, osoba egzaminująca może zadawać dodatkowe pytania powiązane z pytaniami wymienionymi na wylosowanym zestawie, a także inne pytania, w szczególności, gdy udzielona odpowiedź na wylosowane pytania uniemożliwia egzaminatorowi wystawienie jednoznacznej oceny (np. konieczność upewnienia się co do oceny niedostatecznej lub bardzo dobrej, wahanie się pomiędzy różnymi ocenami). Zadając pytania dodatkowe, egzaminator dąży do zachowania równomiernej proporcji między pytaniami z zakresu genetyki ogólnej i genetyki molekularnej.

Kryteria ocen na egzaminie z genetyki:

a) Ocena niedostateczna – student/ka nie jest w stanie zademonstrować podstawowej wiedzy z zakresu przedmiotu, nie rozumie pytań, popełnia kardynalne błędy wskazujące na brak znajomości podstaw przedmiotu, wypowiedzi są niepełne, nie potrafi udzielić odpowiedzi na proste pytania nawet po naprowadzeniu przez egzaminatora.

b) Ocena dostateczna – student/ka wykazuje elementarny poziom zrozumienia wiadomości, nie myli pojęć i definicji oraz ich nie zniekształca, podaje definicje, wymienia właściwości, przytacza przykłady, wyjaśnia procesy genetyczne, opisuje je i charakteryzuje, wskazuje podstawowe elementy teorii genetycznych, stosuje w praktyce podstawowe wiadomości (rozwiązanie zadania),.

c) Ocena dobra – wiedza studenta/studentki jest obszerna jednak ma pewne braki dotyczące szczegółów zagadnień, objaśnia pojęcia i definicje, wskazuje na związki między różnymi zagadnieniami z zakresu genetyki, stosując w praktyce posiadane wiadomości (rozwiązanie zadania) wyjaśnia szczegółowo podstawy teoretyczne problemu,.

d) Ocena bardzo dobra – student/ka w szerokim zakresie opanował/a zagadnienia z zakresu genetyki i potrafi ją wykorzystywać w praktyce (rozwiązanie zadania). Student/ka rozwiązuje zagadnienia problemowe, wyczerpując całkowicie wiedzę zawartą w programie przedmiotu. Analizując konkretne pytania, odnosi się do wiadomości z innych działów. Potrafi powiązać wiedzę ogólną ze szczegółową; wypowiedź jest usystematyzowana i kompletna. Demonstruje wiedzę wykraczającą znacznie poza treści wykładów.

Ocena z egzaminu może być oceną połówkową, gdy spełnione są kryteria pośrednio dla oceny dostatecznej i dobrej (ocena 3,5), lub dla oceny dobrej i bardzo dobrej (ocena 4,5).

1. Historia rozwoju genetyki.

2. Podstawy genetyki mendlowskiej: I i II prawo Mendla

3. Sposoby dziedziczenia cech, współdziałanie alleliczne.

4. Sposoby dziedziczenia cech, współdziałanie niealleliczne, interakcje genów i epistaza.

5. Sprzężenia genetyczne.

6. Zasady mapowania genów: krzyżówki dwu- i trójpunktowe.

7. Determinacja płci.

8. Dziedziczenie cech sprzężonych z płcią.

9. Aberracje liczbowe i strukturalne chromosomów,

10. Genetyka populacyjna, wprowadzenie.

11. Stan równowagi genetycznej w populacji.

12. Reguła Hardy’ego-Weinberga, warunki utrzymania stanu równowagi genetycznej w populacjach.

13. Efektywna wielkość populacji i ochrona puli genowej.

14. Dziedziczenie cech ilościowych.

15. Organizmy modyfikowane genetycznie (GMO), a produkcja żywności.