Monitoring entomologiczny 1200-OS24ME-SP
Laboratorium (LAB) Semestr letni 2020/21

BANASZAK J. 1987. Pszczoły i zapylanie roślin. PWRiL, Poznań.

BANASZAK J. 1993. Trzmiele Polski. Wyd. Uczeln. WSP w Bydgoszczy, Bydgoszcz.

BANASZAK J., SOBIERAJ-BETLIŃSKA A. 2016. Bees (Hymenoptera: Apoidea, Apiformes) of the Kujawy Lakeland (central Poland). Fragmenta Faunistica 59 (1): 7-27.

BANASZAK J., TWERD L., SOBIERAJ-BETLIŃSKA A., KILIŃSKA B. 2017. The Moravian Gate as route of migration of thermophilous bee species to Poland: fact or myth? A case study in the “Góra Gipsowa” steppe reserve and other habitats near Kietrz. Polish Journal of Entomology, 85: 141-164.

BŁASZAK Cz. (red.). 2012. Zoologia. Stawonogi. T. 2., cz. 2. PWN, Warszawa.

BOCZEK J. 1988. Nauka o szkodnikach roślin uprawnych. PWRiL, Warszawa.

CHUDZICKA E., SKIBIŃSKA E. 1998. Monitoring and role of terrestrial invertebrates in bioindicatory valuation of environment condition and changes. [W:] Faunistic Monitoring. Memorab. zool., 51: 3-12.

GŁOWACIŃSKI J., NOWACKI J. (red.) 2004. Polska czerwona księga zwierząt. Bezkręgowce. Instytut Ochrony Przyrody PAN w Krakowie & Akademia Rolnicza im. A. Cieszkowskiego w Poznaniu.

MAKOMASKA-JUCHIEWICZ M. (red.) 2010. Monitoring gatunków zwierząt. Przewodnik metodyczny. Część I. GIOŚ, Warszawa.

MAKOMASKA-JUCHIEWICZ M., BARAN P. (red.) 2010. Monitoring gatunków zwierząt. Przewodnik metodyczny. Część II. GIOŚ, Warszawa.

MICHENER CH.D. 2007. The Bees of the World. Second Edition.The Johns Hopkins University Press Baltimore.

RAZOWSKI J. 1996. Słownik morfologii owadów. PWN, Warszawa.

SKIBIŃSKA E., CHUDZICKA E. 2000. Owady w monitoringu przyrodniczym. Wiad. entomol. 18, Supl. 2: 289-302.

SOBIERAJ-BETLIŃSKA A. 2017. Nowe dane o występowaniu Tritomegas sexmaculatus (Rambur, 1839) (Hemiptera: Heteroptera: Cydnidae) na Nizinie Wielkopolsko-Kujawskiej. Przegląd Przyrodniczy 28(2): 130-135.

STOCKI J., KINELSKI S. I DZWONKOWSKI R. 2008. Drzewa iglaste i owady na nich żerujące. Mulico Oficyna Wydawnicza, Warszawa.

SZUJECKI A. 1998. Entomologia leśna. T. I. Wyd. SGGW, Warszawa.

SZUJECKI A. 1998. Entomologia leśna. T. II. Wyd. SGGW, Warszawa.

WILKANIEC B. (red.). 2009. Entomologia. Część 1 – entomologia ogólna. PWRiL, Poznań.

W01, W02, W03, W04, W05, W06, W07, W08, U01, U02, U03, U04, K01, K02, K03, K04

Zaliczenie laboratoriów: zaliczenie sprawdzianów praktycznych z rozpoznawania owadów + zaliczenie kolokwiów + zaliczenie kart pracy.

Skala oceniania: od 50% do 60% punktów – dst, powyżej 60% do 70% punktów – dst+, powyżej 70% do 80% punktów – db, powyżej 80% do 90% punktów – db+, powyżej 90% punktów – bdb.

Pojęcie monitoringu przyrodniczego. Opis procedury monitoringu gatunków zwierząt. Monitoring entomologiczny: monitoring gatunków, monitoring układów faunistycznych.

Systematyka owadów.

Morfologia głowy, tułowia i odwłoka owadów: budowa oraz kształty głowy, budowa, rodzaje i funkcje oczu, ustawienia odcinka głowowego względem osi ciała, typy czułków, budowa tułowia i odwłoka (propodeum, stylik), przysadki odwłokowe.

Rodzaje aparatów gębowych owadów.

Narządy ruchu owadów.

Rozwój owadów.

Przegląd ważniejszych rzędów owadów: ważki Odonata, jętki Ephemeroptera, karaczany Blattodea, modliszki Matodea, prostoskrzydłe Orthoptera, widelnice Plecoptera, skorki Dermaptera, pluskiwaki Heteroptera, chrząszcze (tęgookrywe) Coleoptera, wielbłądki Raphidioptera, sieciarki Neuroptera, wojsiłki Mecoptera, muchówki (dwuskrzydłe) Diptera, błokosrzydłe Hymenoptera, motyle (łuskoskrzydłe) Lepidoptera. Uwzględnienie gatunków pożytecznych oraz szkodliwych. Rozpoznawanie wybranych gatunków motyli i chrząszczy.

Owady zapylające: główni przedstawiciele, znaczenie w przyrodzie. Oznaczanie do gatunku samic trzmieli za pomocą specjalistycznych kluczy.

Szczegółowe omówienie owadów wykorzystywanych w monitoringu przyrodniczym.

Zapoznanie się z formularzami do obserwacji terenowych (karta obserwacji gatunku dla stanowiska).