| Liczba godzin: |
15
|
| Limit miejsc: |
(brak limitu) |
| Zaliczenie: |
Zaliczenie na ocenę |
| Literatura uzupelniająca: |
Dłuska M., Fonetyka polska, Warszawa – Kraków 1986;
Karpowicz T., Kultura języka polskiego: wymowa, ortografia, interpunkcja, Warszawa 2012 (część: Wymowa);
Słownik wymowy polskiej, pod red. M. Karasia i M. Madejowej, Kraków 1977;
Wiśniewski M., Zarys fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, Toruń 1997.
|
| Metody dydaktyczne: |
ćwiczenia konwersatoryjne
ćwiczenia laboratoryjne
|
| Metody dydaktyczne - inne: |
obserwacja wymowy głosek, analiza rentenogramów, analiza tekstu fonetycznego, praca z podręcznikiem, dyskusja;
|
| Literatura: |
Dyszak A.S., Benenowska I., Od głoski do zdania. Cz. I. Wiadomości, rozdz. O głosce, Bydgoszcz 2009;
Gramatyka współczesnego języka polskiego pod red. S. Urbańczyka, t. Fonetyka i fonologia, Kraków 1995;
Koneczna H., Zawadowski W., Przekroje rentgenograficzne głosek polskich, Warszawa 1951;
Ostaszewska D., Tambor J., Podstawowe wiadomości z fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, Katowice 1993;
Wierzchowska B., Fonetyka i fonologia języka polskiego, Wrocław 1980.
|
| Efekty uczenia się: |
wiedza:
student nazywa narządy mowy i opisuje ich funkcje, wymienia metody badawcze fonetyki, zna sposoby zapisu wymowy (alfabet fonetyczny), rozpoznaje głoski uwzględniając ich miejsce i sposób artykulacji oraz stopień zbliżenia narządów mowy, rozpoznaje też warunki koartykulacji; definiuje najważniejsze terminy z zakresu fonetyki i omawia pojęcia fonetyczne;
umiejętności:
student znajduje przykłady poznanych zjawisk fonetycznych w tekstach zapisanych alfabetem fonetycznym, student rozpoznaje zjawiska fonetyczne w ciągu fonicznym, wyjaśnia zjawisko koartykulacji, używa alfabetu fonetycznego w zapisie tekstu mówionego, wyjaśnia różnice między zapisem ortograficznym wyrazów a ich wymową oraz wyjaśnia rolę czynnika fonetycznego w komunikowaniu się;
kompetencje społeczne:
student docenia różnice fonetyczne między użytkownikami języka z różnych regionów Polski widząc w tym element dziedzictwa kulturowego kraju
|
| Metody i kryteria oceniania: |
Aktywny i merytoryczny udział w zajęciach, 2 sprawdziany
(klasyfikacja głosek, typy upodobnień) oraz kolokwium zaliczeniowe - zapis fonetyczny podanego tekstu.
Warunki zaliczenia:
na ocenę dostateczną
student uczestniczy aktywnie w zajęciach, nazywa narządy mowy, rozpoznaje cechy głosek i zjawiska fonetyczne w ciągu fonicznym, pisze alfabetem fonetycznym, stosuje reguły fonotaktyczne w zapisie tekstu;
na ocenę dobrą
student uczestniczy aktywnie w zajęciach, nazywa narządy mowy i opisuje ich funkcje, rozpoznaje cechy głosek i wyjaśnia zjawiska fonetyczne w ciągu fonicznym, pisze alfabetem fonetycznym, stosuje reguły fonotaktyczne w zapisie tekstu, poprawnie zapisuje fonetycznie zjawiska fonologiczne;
na ocenę bardzo dobrą
student uczestniczy aktywnie w zajęciach, nazywa narządy mowy i opisuje ich funkcje, rozpoznaje cechy głosek i klasyfikuje głoski, wyjaśnia zjawiska fonetyczne w ciągu fonicznym, pisze alfabetem fonetycznym, stosuje reguły fonotaktyczne w zapisie tekstu, bezbłędnie zapisuje tekst fonetyczny.
|
| Zakres tematów: |
Wskazywanie narządów mowy i opisywanie ich funkcji.
Sposoby i reguły slawistycznego zapisu fonetycznego.
Klasyfikacja dźwięków (samogłoski, spółgłoski i glajdy).
Miejsca i sposoby artykulacji głosek polskich - analiza rentenogramów.
Różnice regionalne i indywidualne w wymowie ciągów fonicznych - ćwiczenia w zapisie fonetycznym tekstów.
Zapis fonetyczny rezultatów koartykulacji - upodobnienia głosek w ciągach wypowiedzeniowych.
Ćwiczenia w zapisie wymowy polskich samogłosek nosowych (asynchronia).
Sprawdzian – zapis fonetyczny i określanie głosek.
Przykłady podwyższenia i centralizacji samogłosek w sąsiedztwie głosek miękkich.
Zapis wymowy spółgłosek zmiękczonych.
Rozpoznawanie, nazywanie i zapisywanie upodobnień (w zakresie dźwięczności, miejsca artykulacji, stopnia zbliżenia narządów mowy, tzw. rozsunięcia artykulacyjnego).
Kolokwium – upodobnienia i inne zjawiska w koartykulacji głosek.
Zapis fonetyczny dłuższego tekstu - zaliczenie przedmiotu.
|
