Uniwersytet Kazimierza Wielkiego - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Wiedza o znakach, znaczeniach i wartościowaniu 1000-FP12WoZ-SD
Wykład (WYK) Semestr Letni 2022/23

Informacje o zajęciach (wspólne dla wszystkich grup)

Liczba godzin: 30
Limit miejsc: (brak limitu)
Zaliczenie: Egzamin
Rygory zaliczenia zajęć: egzamin
Literatura uzupelniająca: Chmielecki A., Rzeczy i wartości, Warszawa 1999
Czeżowski T., O wartościach i normach moralnych, [w:] Pisma z etyki i teorii wartości, Wrocław 1989
Eco U., Semiologia życia codziennego, Warszawa 1998
Grzegorczykowa R., Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, Warszawa 1990
Ingarden R., Czego nie wiemy o wartościach, Uwagi o względności wartości, w: Przeżycie, dzieło, wartość, Kraków 1966
Jacobson R., W poszukiwaniu istoty języka, Warszawa 1989
Laskowska E., Wartościowanie w języku potocznym, Bydgoszcz 1992
Milewski T., Językoznawstwo, roz. II.6. System semantyczny, Warszawa 2004, roz. I.2., II.6.
Świątek J., W świecie powszechnej metafory, Kraków 1998
Woleński J., Problem filozofii wartości, [w:] W stronę logiki, Warszawa 1996
Znaniecki F., Zagadnienie wartości w filozofii, [w:] Pisma filozoficzne (t.2), Warszawa 1991
Metody dydaktyczne: wykład konwersatoryjny
wykład kursowy
Metody dydaktyczne - inne: wykład, prezentacja multimedialna, praca studenta z podręcznikiem
Literatura:

Apresjan J., Semantyka leksykalna, Wrocław 1980

Bednarek A., Grochowski M., Zadania z semantyki językoznawczej, Toruń 1993

Bense M., Świat przez pryzmat znaku, Warszawa 1980

Dziamski S., Aksjologia. Wstęp do filozofii wartości, Poznań 1997

Guiraud P., Semiologia, Warszawa 1974

Lyons J., Semantyka, cz. 1 Warszawa 1984, cz. 2 Warszawa 1989

Peirce Ch.S., Wybór pism semiotycznych, Warszawa 1997

Whorf B.L., Język, myśl i rzeczywistość, Warszawa 2002

Wierzbicka A., Semantyka, Lublin 2006

Efekty uczenia się:

- wiedza

student wyróżnia semiotykę w obrębie semiologii, zna twórców semiologii i przedstawicieli filozofii wartości

student definiuje pojęcia semantyczne i aksjologiczne, wymienia koncepcje znaczenia i wartości, rozumie pojęcia metafory, metonimii, prototypu, stereotypu,

- umiejętności

student klasyfikuje znaki i wartości, ilustruje poznane typy znaków własnymi przykładami, student wyjaśnia różnice między koncepcjami znaczenia, tłumaczy rolę mitu i stereotypu w kulturze,

student posługuje się terminologią semantyczną i aksjologiczną, wskazuje różnice semantyczne między językami,

student używa znaków językowych we właściwym znaczeniu i stosuje językowe sposoby wartościowania,

- kompetencje społeczne

student ma świadomość roli znaków w kulturze i ich znaczenia dla rozwijania więzi społecznych

Metody i kryteria oceniania:

1. Metoda oceniania: egzamin pisemny (sukcesywnie - w trzech częściach po zakończeniu odpowiednich cyklów wykładów).

2. Kryteria oceniania:

- na ocenę dostateczną

student definiuje podstawowe pojęcia semiotyczne, semantyczne i aksjologiczne, wymienia koncepcje znaczenia, zna filozofów wartości, student podaje przykłady różnych typów znaków, nazywa relacje semantyczne w języku, wymienia językowe sposoby wartościowania;

- na ocenę dobrą

student definiuje podstawowe i szczegółowe pojęcia semiotyczne, semantyczne i aksjologiczne, wymienia i opisuje koncepcje znaczenia, zna filozofów wartości i krótko opisuje ich koncepcje, student podaje przykłady różnych typów znaków i rozpoznaje te typy, nazywa relacje semantyczne w języku i ilustruje je przykładami, wymienia językowe sposoby wartościowania i podaje ich przykłady;

- na ocenę bardzo dobrą

student definiuje podstawowe i szczegółowe pojęcia semiotyczne, semantyczne i aksjologiczne, wymienia i opisuje oraz ocenia koncepcje znaczenia, zna filozofów wartości i szczegółowo opisuje ich koncepcje, podaje dodatkowe informacje z podręczników, student podaje przykłady różnych typów znaków, rozpoznaje te typy i charakteryzuje je, nazywa relacje semantyczne w języku, ilustruje je przykładami i charakteryzuje je, wymienia językowe sposoby wartościowania, podaje ich przykłady oraz ocenia je.

Zakres tematów:

Semiotyka i jej twórcy (Locke, Peirce, de Saussure). Pojęcie znaku (pochodzenie, środki przekazu - kanały informacji). Triadyczna koncepcja znaku Peirce'a. M. Bense

Triadyczna typologia znaków Peirce’a. Dychotomiczna klasyfikacja znaków

Binarna koncepcja znaku językowego. Język jako system znaków

Język jako narzędzie komunikacji. Schemat komunikacyjny Jakobsona. Składniki mowy. Akwizycja języka. Język w mózgu człowieka

Semantyka i jej twórcy (Reisig, Bréal, Morris). Funkcje semiotyczne. Filozoficzne koncepcje znaczenia

Tabu językowe. Eufemizmy. Wulgaryzmy

Pojęcie znaczenia. Koncepcje znaczenia w obrębie języka

Dwa aspekty znaczenia: zakres (maksymalny, minimalny, poszerzanie, zawężanie) i treść (cechy definicyjne i konotacyjne, pejoratywizacja, melioracja, pojawianie się, zanikanie)

System semantyczny. Relacje między znaczeniami (hiponimia, synonimia, antonimia, konwersja). Polisemia. Homonimia. Metafora i metonimia

Wprowadzenie do wartościowania w języku i w tekście (aksjologia, typologia wartości, etyka, estetyka)

Z historii filozofii wartości

Językowe środki wartościowania (leksykalne i gramatyczne: fleksyjne, słowotwórcze, składniowe)

Grupy zajęciowe

zobacz na planie zajęć

Grupa Termin(y) Prowadzący Miejsca Liczba osób w grupie / limit miejsc Akcje
1 każdy poniedziałek, 13:15 - 14:45, sala 15
Andrzej Dyszak 10/11 szczegóły
Wszystkie zajęcia odbywają się w budynku:
Budynek przy ulicy Jagiellońskiej
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kazimierza Wielkiego.
J.K. Chodkiewicza 30
85-064 Bydgoszcz
tel: +48 52 32 66 429 https://ukw.edu.pl
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0-1 (2024-04-02)