Uniwersytet Kazimierza Wielkiego - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Nauka o współczesnej polszczyźnie - fonetyka i fonologia 1000-FP11NWPFF-SP
Laboratorium (LAB) Semestr zimowy 2023/24

Informacje o zajęciach (wspólne dla wszystkich grup)

Liczba godzin: 15
Limit miejsc: (brak limitu)
Zaliczenie: Zaliczenie na ocenę
Literatura uzupelniająca: Karpowicz T., Kultura języka polskiego: wymowa, ortografia, interpunkcja, Warszawa 2012 (część: Wymowa).
Koneczna H., Zawadowski W., Przekroje rentgenograficzne głosek polskich, Warszawa 1951.
Słownik wymowy polskiej, pod red. M. Karasia i M. Madejowej, Kraków 1977.
Metody dydaktyczne: ćwiczenia konwersatoryjne
ćwiczenia laboratoryjne
Metody dydaktyczne - inne: obserwacja wymowy głosek, analiza rentenogramów, analiza tekstu fonetycznego, praca z podręcznikiem, dyskusja;
Literatura:

Dłuska M., Fonetyka polska, Warszawa – Kraków 1986.

Dyszak A.S., Benenowska I., Od głoski do zdania. Cz. I. Wiadomości, Bydgoszcz 2009 (roz. O głosce).

Gramatyka współczesnego języka polskiego pod red. S. Urbańczyka, t. Fonetyka i fonologia, Kraków 1995.

Klebanowska B., Interpretacja fonologiczna zjawisk fonetycznych w języku polskim, Warszawa 1990.

Ostaszewska D., Tambor J., Podstawowe wiadomości z fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, Katowice 1993.

Wierzchowska B., Fonetyka i fonologia języka polskiego, Wrocław 1980.

Wiśniewski M., Zarys fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, Toruń 1997.

Efekty uczenia się:

- wiedza:

student nazywa narządy mowy i opisuje ich funkcje, wymienia metody badawcze fonetyki, zna sposoby zapisu wymowy (alfabet fonetyczny), rozpoznaje głoski uwzględniając ich miejsce i sposób artykulacji oraz stopień zbliżenia narządów mowy, rozpoznaje też warunki koartykulacji; definiuje najważniejsze terminy z zakresu fonetyki i omawia pojęcia fonetyczne;

- umiejętności:

student znajduje przykłady poznanych zjawisk fonetycznych w tekstach zapisanych alfabetem fonetycznym, student rozpoznaje zjawiska fonetyczne w ciągu fonicznym, wyjaśnia zjawisko koartykulacji, używa alfabetu fonetycznego w zapisie tekstu mówionego, wyjaśnia różnice między zapisem ortograficznym wyrazów a ich wymową oraz wyjaśnia rolę czynnika fonetycznego w komunikowaniu się;

- kompetencje społeczne:

student docenia różnice fonetyczne między użytkownikami języka z różnych regionów Polski, widząc w tym element dziedzictwa kulturowego kraju

Metody i kryteria oceniania:

1. Metody oceniania: bieżąca ocena aktywnego i merytorycznego udział w zajęciach, 3 sprawdziany (w tym: samodzielny zapis fonetyczny dłuższego tekstu).

2. Kryteria oceniania:

- na ocenę dostateczną:

student uczestniczy aktywnie w zajęciach, nazywa narządy mowy, rozpoznaje cechy głosek i zjawiska fonetyczne w ciągu fonicznym, pisze alfabetem fonetycznym, stosuje reguły fonotaktyczne w zapisie tekstu;

- na ocenę dobrą

student uczestniczy aktywnie w zajęciach, nazywa narządy mowy i opisuje ich funkcje, rozpoznaje cechy głosek i wyjaśnia zjawiska fonetyczne w ciągu fonicznym, pisze alfabetem fonetycznym, stosuje reguły fonotaktyczne w zapisie tekstu, poprawnie zapisuje fonetycznie zjawiska fonologiczne;

- na ocenę bardzo dobrą

student uczestniczy aktywnie w zajęciach, nazywa narządy mowy i opisuje ich funkcje, rozpoznaje cechy głosek i klasyfikuje głoski, wyjaśnia zjawiska fonetyczne w ciągu fonicznym, pisze alfabetem fonetycznym, stosuje reguły fonotaktyczne w zapisie tekstu, bezbłędnie zapisuje tekst fonetyczny.

Zakres tematów:

Sposoby i reguły slawistycznego zapisu fonetycznego.

Miejsca i sposoby artykulacji spółgłosek polskich – analiza rentenogramów.

Rozpoznawanie i opis narządów mowy oraz ich funkcji.

Ćwiczenia w zapisie fonetycznym (umiejętność stosowania alfabetu fonetycznego).

Ćwiczenia w rozpoznawaniu głosek i w określaniu ich cech.

Ćwiczenia w zapisie wymowy polskich samogłosek nosowych (asynchronia).

Ćwiczenia w podziale wyrazów na sylaby, rozpoznawaniu sylab akcentowanych.

Ćwiczenia w zapisie wymowy spółgłosek zmiękczonych wargowych.

Ćwiczenia w zapisie fonetycznym różnic regionalnych i indywidualnych w wymowie ciągów fonicznych.

Rozpoznawanie, nazywanie i zapis fonetyczny upodobnień bez zmiany fonemu.

Rozpoznawanie, nazywanie i zapis fonetyczny upodobnień ze zmianą fonemu.

Zapis fonetyczny dłuższego tekstu z uwzględnieniem poznanych zjawisk fonetycznych.

Grupy zajęciowe

zobacz na planie zajęć

Grupa Termin(y) Prowadzący Miejsca Liczba osób w grupie / limit miejsc Akcje
1 każda środa, 14:00 - 14:45, sala 19
Andrzej Dyszak 12/16 szczegóły
Wszystkie zajęcia odbywają się w budynku:
Budynek przy ulicy Jagiellońskiej
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kazimierza Wielkiego.
J.K. Chodkiewicza 30
85-064 Bydgoszcz
tel: +48 52 32 66 429 https://ukw.edu.pl
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0-1 (2024-04-02)