Epistemologia 1400-Fil24E-SP
Wykład (WYK) Semestr letni 2019/20

K. Ajdukiewicz, Zagadnienia i kierunki filozofii, Kraków 1949

J. Woleński, Epistemologia, Warszawa 2005

W01 – student ma podstawową wiedzę na temat miejsca i znaczenia filozofii oraz jej specyfiki metodologicznej w aspekcie epistemologii w jej relacji do innych nauk i sposobów poznania i uzasadniania wiedzy (K_W02)

W02 – ma uporządkowaną wiedzę na temat epistemologii i jej relacji do innych dyscyplin filozoficznych (K_W06)

U01 - słucha ze zrozumieniem ustnej prezentacji idei i argumentów filozoficznych z obszaru problematyki epistemologicznej (K_U04)

K01 – zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i umiejętności z zakresu epistemologii jako podstawowej dyscypliny filozoficznej oraz rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju w tym zakresie

Egzamin ustny z treści wykładów uwzględniający efekty przedmiotowe, pytania typu otwartego. Oceny: dostateczna - 65% poprawnych odpowiedzi, dobra - 75%, bdb - 95%

• Różne koncepcje epistemologii i ich usytuowanie pośród problematyki filozoficznej. Stosunek do filozofii podmiotu, do filozofii umysłu, do filozofii nauki, do logiki itp.

• Miejsce, znaczenie i rozwój problematyki epistemologicznej na tle historii filozofii: Platońska teoria idei jako epistemologia (interpretacja neokantowska), sceptycyzm starożytny w centrum sporów filozoficznych, nowożytny (kartezjański i locke'owski) paradygmat epistemologii umysłu, transcendentalizm kantowski i fenomenologiczny, neopozytywistyczny i analityczny zwrot ku epistemologii.

• Spór o pojęcie „poznania” oraz „wiedzy”. Subiektywistyczny i obiektywistyczny charakter problematyki epistemologicznej. Koncepcja „wiedzy obiektywnej” Poppera.

• Specyfika epistemologicznego ujęcia zagadnienia poznania w opozycji do jego ujęcia psychologicznego. Psychologizm i antypsychologizm. Autonomia filozoficznej problematyki poznania.

• Spór o koncepcje prawdy jako klasyczny problem epistemologii. Prawda jako zagadnienie epistemologiczne, metafizyczne i etyczne – relacje między nimi. Zagadnienie tzw. nośników prawdy. Prawda (prawdziwość) a uzasadnienie.

• Klasyczne i nieklasyczne teorie prawdy, ich krytyka i możliwość obrony. Rola polskiej filozofii w tym zakresie. Spór o filozoficzne znaczenie i interpretację Tarskiego teorii prawdy.

• Zagadnienie źródeł poznania jako drugi z klasycznych problemów epistemologii. Genetyczna (psychologiczna) i metodologiczna (epistemologiczna) płaszczyzna tego zagadnienia: empiryzm genetyczny a racjonalizm genetyczny (natywizm); empiryzm metodologiczny a racjonalizm metodologiczny (aprioryzm), problem sądów syntetycznych a priori.

• Zagadnienie granic poznania: źródła tego zagadnienia w filozofii nowożytnej, umysł a świat, problem dowodów na istnienie świata, idealizm subiektywny, solipsyzm, idealizm transcendentalny, fenomenalizm, realizm naiwny i krytyczny.

• Tzw. klasyczna teoria wiedzy jako współczesna wersja teorii poznania. Problem Gettiera jako szczególny przypadek paradoksów i problemów pozornych klasycznej teorii wiedzy.

• Epistemologia jako anglosaska teoria przekonań. Etyka przekonań w perspektywie logiki i pragmatyzmu. Zagadnienie racjonalności przekonań i jego fundamentalna problematyczność.