Podstawy diagnostyki pedagogicznej 1100-POP12PDP-SP
Wykład (WYK) Semestr letni 2019/20

Appelt K. (2005; 2008; 2013; 2015). Wiek szkolny. Jak rozpoznać potencjał dziecka? w: A. Brzezińska (red.), Portrety psychologiczne człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa, Gdańsk: GWP, s. 259-301.

Borucka A., Raduj J., Okulicz-Kozaryn K., Pisarska A., Ostaszewski K. (2013) Spostrzeganie klimatu szkoły przez uczniów i nauczycieli warszawskich gimnazjów. W: Zdrowie Publiczne. Monografie Tom II, s. 51-68. https://www.researchgate.net/publication/270742392_Spostrzeganie_klimatu_szkoly_przez_uczniow_i_nauczycieli_warszawskich_gimnazjow

Brzezińska A. (2004) Socjometria, w: J. Brzeziński (red.) Metodologia badań psychologicznych. Wybór tekstów, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 192-231.

Brzezińska A.I, Wojciechowska J., Ziółkowska B., Kran A., Molińska M. (2014) Skrzynka z narzędziami. Wczesna faza dorastania. Jak zbierać informacje o nastolatku i środowisku jego rozwoju?, Warszawa: IBE. A.I. Brzezińska (red.) Niezbędnik dobrego nauczyciela, Seria IV Monitorowanie rozwoju w okresie dzieciństwa i dorastania, Tom 4, Dodatek http://eduentuzjasci.pl/dziecko-nastolatek/index.php?n=ndn-seria

Deptuła M. (2013) Odrzucenie rówieśnicze. Profilaktyka i terapia, Warszawa: WN PWN, rozdz. 1 i 4.

Deptuła M. (2016). Co uczniowie klas IV, V i VI chcieliby zmienić w swojej klasie? Swobodne wypowiedzi uczniów jako podstawa do wnioskowania o warunkach rozwoju psychospołecznego uczniów w relacjach z rówieśnikami, "Przegląd Pedagogiczny", 2, s. 127-150, https://repozytorium.ukw.edu.pl/handle/item/4081

Deptuła M., Potorska A., Borsich Sz. (2018), Wczesna profilaktyka problemów w rozwoju psychospołecznym i ryzykownych zachowań dzieci i młodzieży, Warszawa: WN PWN, rozdz. 2 i 4. [Wersja elektroniczna pracy dostępna w Repozytorium UKW].

Herzberg M.(2012) Program pomagania dzieciom nielubianym przez rówieśników z powodu zachowań antyspołecznych. Program zajęć w małej grupie uczniów klas IV-VI, Warszawa: Wydawnictwo Edukacyjne "Parpamedia", rozdz.3.3. oraz s. 228-240. https://repozytorium.ukw.edu.pl/handle/item/79/browse?value=Herzberg%2C+Marta&type=author

Junik W. (2012). „Portret wychowawcy grupy/klasy” : technika do badania stosowania przez wychowawców wobec wychowanków strategii wspierająco-akceptującej, „Wychowanie na co Dzień”, 9, s. I-VII.

Kram A. Molińska M. (2014) Rozpoznawanie zasobów nastolatka i środowiska rozwoju. Wczesna faza dorastania, wiek 11/12 – 14/15 lat. W: A. I. Brzezińska (red.) Niezbędnik Dobrego Nauczyciela. Seria IV, Monitorowanie rozwoju w okresie dzieciństwa i dorastania, tom 5. http://produkty.ibe.edu.pl/docs/ndn/NDN_Monitoring_5_Wczesna_faza_dorastania.pdf

Rękosiewicz M., Kram A. (2014) Rozpoznawanie zasobów dziecka i środowiska rozwoju. Wczesny wiek szkolny, wiek 5/6-8/9 lat. W: A. I. Brzezińska (red.) Niezbędnik Dobrego Nauczyciela. Seria IV, Monitorowanie rozwoju w okresie dzieciństwa i dorastania, tom 3.

Rękosiewicz M., Kram A. (2014) Rozpoznawanie zasobów dziecka i środowiska rozwoju. Środkowy wiek szkolny, 8/9 – 11/12 lat. W: A. I. Brzezińska (red.) Niezbędnik Dobrego Nauczyciela. Seria IV, Monitorowanie rozwoju w okresie dzieciństwa i dorastania, tom 4. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Edukacyjnych.

Rękosiewicz M., Jabłoński S., Brzezińska A.I., Kram A., Skrzynka z narzędziami. Jak zbierać informacje o dziecku i środowisku jego rozwoju. A.I. Brzezińska (red.) Niezbędnik Dobrego Nauczyciela, Seria IV Monitorowanie rozwoju w okresie dzieciństwa i dorastania, tom 3, Wczesny wiek szkolny. Dodatek, http://eduentuzjasci.pl/dziecko-nastolatek/index.php?d=skrzynki-4

Rękosiewicz M, Jabłoński S., Brzezińska A.I., Molińska M. (2014) Skrzynka z narzędziami. Środkowy wiek szkolny. Jak zbierać informacje o dziecku i środowisku jego rozwoju? A.I. Brzezińska (red.) Niezbędnik Dobrego Nauczyciela, Seria IV Monitorowanie rozwoju w okresie dzieciństwa i dorastania, Tom 4, Dodatek http://eduentuzjasci.pl/dziecko-nastolatek/index.php?n=ndn-seria

Rubacha (2008) Metodologia badań nad edukacją, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, rozdz. 4.

Wiliński P (2005; 2008; 2013;2015). Wiek szkolny. Jak rozpoznać ryzyko i jak pomagać? W: W: A. Brzezińska (red.) Portrety psychologiczne człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa, Gdańsk, GWP, s. 303-343.

Wysocka E. (2013) Diagnostyka pedagogiczna. Nowe obszary i rozwiązania. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, rozdz. 3.

Zwierzyńska E. (2008) Poznawanie klasy szkolnej. Poradnik dla nauczycieli, Warszawa: CMPP_P.

W1 Student wie na czym polega specyfika diagnostyki pedagogicznej, zna jej cele oraz etapy postępowania diagnostycznego i związane z nimi czynności; wie, jaki jest związek projektowania postępowania diagnostycznego z przyjmowaną teorią opisującą i wyjaśniającą rozwój dziecka i nastolatka oraz rolę socjalizacji i wychowania w tym procesie.

W2 Student zna etapy postępowania diagnostycznego, którego celem jest ustalenie, jakie warunki rozwoju psychospołecznego mają uczniowie w klasach I-III/ IV-VI/ VII-VIII i jakie osiągnęli efekty w tym zakresie.

W3 Student zna metody i techniki badawcze, które może zastosować pedagog w postępowaniu diagnostycznym, zna gotowe narzędzia badawcze, które można wykorzystać w projekcie postępowania diagnostycznego o którym mowa w efekcie W2.

Praca pisemna wykonana indywidualnie w obecności prowadzącego zajęcia w ciągu 1 godziny wymagająca zastosowania wiedzy w hipotetycznej sytuacji typowej dla praktyki pedagoga. Zaliczenie każdego zadania oznacza uzyskanie 50% możliwych punktów za każdy efekt przydzielony do tego zadania. Suma łącznie uzyskanych punktów zostanie przełożona na ocenę.

1. Istota diagnostyki pedagogicznej

2. Teoretyczne podstawy diagnostyki pedagogicznej - Koncepcja wspomagania rozwoju dzieci i młodzieży w szkole podstawowej oraz jej metodyczne konsekwencje dla diagnozy pedagogicznej.

3. Charakterystyka zadań rozwojowych dzieci w okresie uczęszczania do szkoły podstawowej oraz warunków sprzyjających ich realizacji – podstawowe wskaźniki świadczące o tym, że dorośli tworzą dziecku warunki niespecyficzne i specyficzne.

4. Obserwacja jako sposób poznawania wybranych warunków i efektów rozwoju psychospołecznego – poznawanie kompetencji społecznych uczniów klas I-III / IV-VI / VII-VIII i warunków ich rozwoju w klasie szkolnej - wyłanianie zmiennych i określanie wskaźników do arkusza obserwacji bezpośredniej i pośredniej.

5. Wywiad, jako sposób poznawania warunków rozwoju dziecka w rodzinie i w szkole, w tym zwłaszcza stylu wychowania preferowanego przez rodziców i nauczycieli; rozwijanie umiejętności budowania pytań i ich zadawania.

6. Socjometryczna Skala Akceptacji jako przykład techniki socjometrycznej służącej poznawaniu kompetencji społecznych dzieci i szans ich rozwoju w grupie rówieśniczej.

7. Ankieta – przykłady zastosowania w poznawaniu postrzegania nauczyciela przez dzieci i własnych z nim relacji.

8. Zjawisko odrzucenia rówieśniczego: istota, wybrane przyczyny i następstwa. Rola dorosłych i rówieśników w powstawaniu zjawiska stygmatyzacji dzieci odmiennych od rówieśników.

9. Projektowanie postępowania diagnostycznego, opracowywanie jego wyników i formułowanie wniosków dotyczących działań opiekuńczych i wychowawczo-profilaktycznych.