Psychologia rozwoju człowieka 1100-ps24PRCZ-SJ
Wykład (WYK) Semestr Letni 2022/23

Schaffer, H.R. (2010). Psychologia rozwojowa. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Trempała J. (red.) (2011). Psychologia rozwoju człowieka. Podręcznik akademicki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Turner, S. J. i Helms, D.B. (1999). Rozwój człowieka. Warszawa: WSiP

Vasta, R, Haith, M.M. i Miller, S.A. (1995). Psychologia dziecka. Warszawa: WSiP

Wiedza

W01 Zna historię kształtowania się psychologii rozwoju i jej dokonania na świecie i w Polsce (K_W03)

W02 Zna podejścia i teorie psychologii rozwojowej, opisujące i wyjaśniające przebieg, uwarunkowania, mechanizmy oraz efekty rozwoju człowieka w ciągu jego życia (K_W03)

W03 Zna różne sposoby rozumienia rozwoju (teleologiczne i relacyjne). Rozróżnia modele opisujące (stadialne, cykliczne, sekwencyjne, liniowe i wielokierunkowe) oraz wyjaśniające (mechanistyczne, organizmiczne i kontekstualne) przebieg procesu rozwoju (K_W03)

W04 Zna badania empiryczne, których wyniki pomagałyby mu opisywać, rozumieć i wyjaśniać specyfikę zmian rozwojowych w

kolejnych okresach życia oraz wskazywać czynniki wspomagające proces rozwoju, jak i czynniki ten proces zakłócające (K_W11)

Umiejętności

U01 Potrafi omówić to samo zagadnienie z punktu widzenia różnych podejść teoretycznych i wskazać obszary niewiedzy oraz pytania, na które psychologia rozwoju współcześnie nie odpowiada. Rozumie zarówno teoretyczne, jak i empiryczne teksty

psychologiczne oraz potrafi budować zdania w terminach naukowych (K_U01)

U02 Potrafi wskazać przełomowe etapy w historii kształtowania się badań nad rozwojem i uzasadnić zmianę nazwy tej subdyscypliny: z „psychologii rozwoju dzieci i młodzieży” na „psychologię rozwoju człowieka w ciągu życia” (K_U03)

U03 Potrafi wskazać konsekwencje przyjętego modelu rozwoju dla opisu, procesu diagnozy i tworzenia programów wspomagania rozwoju (K_U05)

Kompetencje

K01 Cechuje się szczególną wrażliwością względem osób i grup społecznych, które można określić jako osoby/grupy wysokiego

ryzyka zakłóceń w rozwoju (K_K03)

K02 Jest wrażliwy na to, iż przebieg rozwoju w kolejnych okresach życia zależy od tego, przez pryzmat jakich wewnętrznych modeli operacyjnych człowiek spostrzega siebie i swoje otoczenie (K_K03)

K03 Ma świadomość ciągłości pewnych idei w rozwoju tej subdyscypliny psychologii oraz rozumie, że sposób definiowania pojęcia rozwoju zależy od przyjętych założeń (K_K06)

K04 Rozumie, jaka jest waga wczesnych doświadczeń i powstałych na ich podstawie modeli operacyjnych – jest szczególnie wrażliwy na to, w jakim środowisku przebiega rozwój niemowląt i małych dzieci do 3 r. ż. (K_K08)

Egzamin pisemny )(w zależności od sytuacji epidemicznej - zdalny lub stacjonarny) z treści wykładowych, konwersatoryjnych oraz literatury przedmiotu (W01-W04, U01-U03, K01-K04) - test wiadomości, pytania otwarte i zamknięte, na zaliczenie należy uzyskać 50% punktów. Dla osób zgłaszających chęć poprawy oceny oraz osób wskazanych przez egzaminatora ze względu na graniczną ocenę testu wiadomości obowiązuje drugi etap w formie egzaminu ustnego.

Dyskusje na wykładzie (W01-W02, U01-U02, K01-K02) - poruszające zagadnienia problemowe, w oparciu o wiedzę przekazywaną na wykładzie.

Ze względu na zagrożenie epidemiczne zajęcia odbywają się w sposób nie wymagający kontaktu bezpośredniego (on-line).

1. Pojmowanie rozwoju i przedmiot badań psychologii rozwojowej. Początki psychologii rozwojowej. Dwa znaczenia pojęcia „rozwój” (wzrost i zmiana). Pojmowanie rozwoju w klasycznej psychologii rozwojowej

dzieci i młodzieży oraz psychologii rozwoju człowieka. Przedmiot badań psychologii rozwojowej. Działy psychologii rozwojowej. Ogólny Model Rozwoju. Podstawowe problemy na temat: (a) natury zmian rozwojowych oraz (2) mechanizmów powstawania zmian rozwojowych. Uniwersalność i

normatywność a wyjątkowość i indywidualność zmian w psychicznym

rozwoju człowieka. Rozwój jako proces zmian wielowymiarowych i wielokierunkowych

2. Teorie rozwoju psychicznego. Modele przebiegu zmian rozwojowych: makroskopowe oraz mikroskopowe. Modele powstawania zmian rozwojowych. Rozwój jako funkcja dynamicznych interakcji w stosunkach jednostki z otoczeniem.

3. Ogólna charakterystyka zmian w rozwoju psychicznym człowieka. Periodyzacje rozwoju psychicznego w ciągu życia ludzkiego; problem stadialności rozwoju, tempo i rytm rozwoju, wybrane periodyzacje.

4. Metody badania rozwoju psychicznego. Rzetelność i trafność badań rozwojowych. Plany badań rozwojowych. Badania mikro- i makroskopowe. Wybrane psychometryczne, kliniczne i eksperymentalne sposoby pomiaru zmian rozwojowych. Podejście biograficzne: studium indywidualnego przypadku. Wybrane problemy etyczne w badaniach nad rozwojem człowieka.